ชื่อสมุนไพร : เขลง
ชื่ออื่น : หมากเค็ง, นางดำ, ยี, หยี, กาหยี, เค็ง, หมากเข้ง, แคง, แค็ง, หมากแข้ง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dialium cochinchinense Pierre
ชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE–CAESALPINOIDEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นเขลง เป็นไม้ยืนต้น สูง 15-30 เมตร ไม่ผลัดใบ เปลือกต้นสีเทาอมน้ำตาลแตกเป็นสะเก็ด เปลือกในสีแดง
- ใบเขลง เป็นใบประกอบแบบขนนก ปลายคลี่ เรียงสลับ ใบรูปไข่ถึงรูปรี กว้าง 1.5-4.5 เซนติเมตร ยาว 4-7 เซนติเมตร ปลายทู่ถึงแหลม โคนมนถึงค่อนข้างสอบ ขอบเรียบ ผิวใบเกลี้ยงหรือมีขนเล็กน้อย
- ดอกเขลง ออกดอกเล็กสีขาวนวล ออกเป็นช่อขนาดใหญ่ตามปลายกิ่ง ดอกตูมรูปไข่
- ผลเขลง รูปกลมรี มีขนละเอียดคล้ายกำมะหยี่ ผลสุกสีดำ มีเมล็ดเดียว มีเนื้อหุ้มบางๆ
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เนื้อจากผล
สรรพคุณ เขลง :
- เนื้อจากผล ต้มสุกรับประทานเป็นยาบำรุงไขข้อ แก้ไข้ร้อนใน
ผลสุกรับประทานได้ ปรุงเป็นขนมหวาน ผลอ่อนนำมาต้มรับประทานได้
ยอดอ่อนให้รสเปรี้ยวใช้ประกอบอาหาร
[su_quote]ลูกเขลงหรือลูกหยี สามารถนำมาทำเป็นของรับประทานเล่นหรือมาทำเป็นขนมได้ เช่น ลูกหยีปั่นสด ลูกหยีกวน ลูกหยีฉาบ ลูกหยีเคลือบน้ำตาลแบบมีเมล็ดและไม่มีเมล็ด ส่วนต่างๆ ของต้นเขลงยังนำมาใช้ประโยชน์ได้ เช่น ลูกดิบมาต้มเป็นน้ำดื่มแก้ไข้หวัดและอาการร้อนใน ใบที่มีรสเปรี้ยวใช้เป็นยาช่วยระบาย เปลือกเมื่อนำมาต้มแล้วเอาน้ำที่ต้มไปล้างแผลสามารถใช้เป็นยาช่วยสมานแผลได้ดีทีเดียว ผลอ่อนนำมาต้มรับประทานจะมีรสชาติมันๆ ถ้าเป็นสีเขียวจะมีรสฝาดนิยมนำมาต้มกินกับเมล็ดอ่อนข้างใน[/su_quote]