ชื่อสมุนไพร : เนระพูสีเทศ
ชื่ออื่นๆ : เนระพูสี, มหาสดำ, กูดดำ,ดีงูหว้า(ภาคเหนือ)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dryopteris syrmatica O. kze
ชื่อวงศ์ : POLYPODIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นเนระพูสีเทศ เป็นไม้จำพวกเฟิร์นยืนต้น ลำต้นตั้งตรงไม่แตกกิ่งก้าน
- ใบเนระพูสีเทศ เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ที่ปลายยอดกลุ่มใบย่อยคู่ล่างลดขนาดลง กลุ่มใบย่อย
ถัดมารูปขอบขนาน ปลายเรียวแหลม ขอบใบหยักเว้าลึกเกือบถึงเส้นกลางใบ ท้องใบมีเกล็ดแบนสีน้ำตาล แผ่นใบบาง หลังใบสีเขียวเข้ม ท้องใบสีอ่อนกว่า กลุ่มอับสปอร์รูปเกือบกลมอยู่บนเส้นใบ 2 ข้าง มีเยื่อคลุมอับสปอร์เป็นเกล็ดเล็ก ก้านใบสีน้ำตาลอมเหลืองหรือสีน้ำตาลเข้ม มีหนามสั้นโคนก้านใบมีเกล็ดสีน้ำตาลเป็นมัน ด้านบนมีขน
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เนื้อไม้, ราก, เหง้า
สรรพคุณ เนระพูสีเทศ :
- เนื้อไม้ รสฝาดเย็น แก้ไข้กาฬ ไข้เหนือ ไข้สันนิบาต กล่อมพิษทั้งปวง แก้บิด มูกเลือด แก้บิด ปวดเบ่ง แก้แผลที่มีพิษร้อน
- ราก, เหง้า รสฝาดเย็น แก้ซาง แก้ไข้ แก้ปากลิ้นคอเปื่อย แก้ไอ แก้ปวด เจริญอาหาร แก้ธาตุพิการ