ชื่อสมุนไพร : ควินิน
ชื่ออื่น ๆ: กิมโกยนับ, กิมโกยเล็ก(จีน ), ซิงโคนา
ชื่อสามัญ : Quinine
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cinchona pubescens Vahl (Cinchona succirubra Pav. ex Klotzsch)
วงศ์ : RUBIACEAE
ชื่ออื่น ๆ: กิมโกยนับ, กิมโกยเล็ก(จีน ), ซิงโคนา
ชื่อสามัญ : Quinine
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cinchona pubescens Vahl (Cinchona succirubra Pav. ex Klotzsch)
วงศ์ : RUBIACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นควินิน เป็นไม้ยืนต้นเขียวตลอดปี มีความสูงของต้นได้ประมาณ 8-30 เมตร ลำต้นตั้งตรงถึง 6 เมตร จึงมีการแตกกิ่งก้าน เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลค่อนข้างเรียบ
- ใบควินิน เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน ออกหนาแน่นที่ปลายกิ่ง ลักษณะของใบเป็นรูปรีหรือรูปค่อนข้างกลม ปลายใบแหลมสั้น โคนใบมน ส่วนขอบใบเรียบ ใบยาวประมาณ 30 เซนติเมตร หลังใบเรียบสีเขียวเป็นมัน ส่วนท้องใบเรียบเป็นสีเขียวอ่อนกว่าหรือเป็นสีเขียวอ่อนปนแดงเล็กน้อย มักมีสีแดงและมีขนสั้นๆ ตามเส้นใบใหญ่ ก้านใบสั้นเป็นสีแดง มีหูใบอยู่ระหว่างก้านใบ ใบอ่อนเป็นสีแดง
- ดอกควินิน ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออกที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยมีจำนวนมาก ดอกเป็นสีขาวหรือสีชมพู กลีบเลี้ยงดอกติดกันเป็นหลอดสั้น ส่วนปลายแยกเป็น 5 กลีบ กลีบดอกติดกันเป็นหลอดยาวประมาณ 2.4-3.6 เซนติเมตร ปลายแยกเป็น 5 กลีบ กลีบดอกเป็นรูปสามเหลี่ยม ตามกลีบดอกมีขนสีขาว ดอกมีเกสรเพศผู้ประมาณ 5 อัน จะติดกับหลอดกลีบดอก ส่วนก้านเกสรเพศเมียมีอยู่ 1 อัน และยาวจะพันอยู่ติดกับหลอดดอก ส่วนปลายแยกเป็น 2 แฉก ภายในรังไข่นั้นแบ่งออกเป็น 2 ห้อง
- ผลควินิน เป็นรูปทรงกระสวย รูปกลมรี หรือรูปไข่ยาว มีความยาวประมาณ 2.5-3.2 เซนติเมตร ผิวผลเรียบ เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีแดงอมน้ำตาล พอแห้งแล้วจะแตกออกเป็น 2 ซีก ภายในมีเมล็ดประมาณ 25 เมล็ด ลักษณะของเมล็ดจะเป็นแผ่นบางๆ สีน้ำตาลแดง
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เปลือกต้น ควินิน ใช้เป็นยา
สรรพคุณ ควินิน :
- เปลือกต้น แก้ไข้มาลาเรีย พบว่าเปลือกต้นและเปลือกรากมีแอลคาลอยด์หลายชนิด ที่สำคัญคือ ควินินสำหรับแก้ไข้มาลาเรียชนิดฟาลซิพารัม และควินิดินรักษาโรคหัวใจเต้นเร็ว
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ข้อห้ามใช้
- คิวนิน ห้ามใช้สำหรับคนที่เป็นไข้มาลาเรีย ที่มีอาการปัสสาวะเป็นเลือด หรือปัสสาวะเป็นสีดำ และคนที่เป็นโรคหัวใจขั้นรุนแรง
- สำหรับสตรีที่มีครรภ์ห้ามกิน