ชื่อสมุนไพร : ตานเสี้ยน,
ชื่ออื่น : นางหวาน (นครราชสีมา), ตานเสี้ยน (กรุงเทพฯ)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Filicium decipiens (Wight & Arn.) Thwaites & Hook.
ชื่อวงศ์ : SAPINDACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นตานเสี้ยน เป็นไม้ต้นขนาดกลาง สูง 8-15 เมตร เปลือกต้นสีเทาปนดำ แตกเป็นสะเก็ด เปลือกในสีแดง มีน้ำยางสีขาวเล็กน้อย
- ใบตานเสี้ยน ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม โคนใบแหลม ปลายใบโค้งมน ผิวใบเขียวเป็นมัน
- ดอกตานเสี้ยน ดอกออกเป็นช่อ ตามซอกใบ มีสีเหลือง ออกดอกเดือนมีนาคม-เมษายน
- ผลตานเสี้ยน กลม ผิวสาก เมื่อสุกสีเหลือง เนื้อในสีขาว มี 1 เมล็ด
ส่วนที่ใช้เป็นยา : เปลือกต้นและเนื้อไม้, ราก
สรรพคุณ ตานเสี้ยน :
- เปลือกต้นและเนื้อไม้ รสจืดเบื่อเมาเล็กน้อย แก้เสมหะ แก้อุจจาระธาตุพิการเป็นฟองเป็นเมล็ดสีเขียว ขาว เป็นเสมหะ แก้ตานซาง แก้ตานขโมย
- ราก รสจืดเบื่อเมา ขับพยาธิทุกชนิด แก้พิษตานซาง กล่อมอาจม แก้อุจจาระธาตุพิการเป็นสีต่างๆ