ชื่อสมุนไพร : มะลิวัลย์
ชื่ออื่นๆ : มะลิย่าน, มะลิเถื่อน, ลิ, เสี้ยวต้น, ไลไก่, ดอกเสี้ยว, ใส้ไก่, เขี้ยวงู
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Jasminum elongatum (Bergius) Willd.
ชื่อวงศ์ : OLEACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
- ต้นมะลิวัลย์ เป็นไม้เลื้อย กิ่งอ่อนมีขน
- ใบมะลิวัลย์ ใบเดี่ยว ออกตรงข้าม รูปรีหรือรูปใบหอก ยาว 5-10 เซนติเมตร กว้าง 0.5-5 เซนติเมตร ฐานใบสอบ ขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม
- ดอกมะลิวัลย์ ช่อดอกแบบช่อเชิงลด 2-3 ดอก กลีบเลี้ยง เชื่อมติดกันปลายแยก 5-8 แฉก แต่ละแฉกเป็น
เส้นเรียว กลีบดอก เชื่อมกันเป็นหลอด ยาว 1-1.5 เซนติเมตร ส่วนแยก 8-12 กลีบ สีขาว รูปแถบหรือรูปขอบขนาน ยาว 8-12 มิลลิเมตร ปลายเป็นติ่งแหลม เกสรเพศผู้ จำนวน 2 อัน ติดบริเวณกึ่งกลางของหลอด อับเรณู รูปรี ยาว 4-5 มิลลิเมตร ก้านเกสรยาว 0.3-0.6 มิลลิเมตร รังไข่ อยู่เหนือวงกลีบ กลม ปลายเกสร รูปดาบ
- ผลมะลิวัลย์ จะติดผลเป็น 1-2 ผล ทรงกลมสีเขียวอ่อน ผิวเรียบเป็นมันเงา เมื่อผลแก่จะค่อยๆ เปลี่ยนสีเป็นสี
ม่วงเข้มจนถึงสีดำ ดูคล้ายผลองุ่น
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดอก, ราก
สรรพคุณ มะลิวัลย์ :
- ดอก รสหอมเย็น บำรุงหัวใจ บำรุงครรภ์รักษา แก้ไข้ตัวร้อน
- ราก รสจืดเย็น ถอนพิษยาเมาเบื่อ ถอนพิษไข้ ถอนพิษอักเสบต่างๆ