หัสคุณ

ชื่อสมุนไพร : หัสคุณ
ชื่ออื่น
 : คอมขน, สามโซก (เชียงใหม่), หวด (ลำปาง), เพี้ยฟานดง, สมัดดง, สมัดต้น, สมัดใหญ่ (เลย), หัสคุณ (สระบุรี), ฉี้, ลิ้นชี่,  ดอกสะมัด, สะแบก (อุดรธานี), ชะมุย (ชุมพร), มุยขาว (ประจวบคีรีขันธ์), หมุยขน (นครศรีธรรมราช)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Micromelum minutum (Forst. f.) Wight & Arn.
ชื่อวงศ์ : RUTACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

  • ต้นหัสคุณ เป็นไม้ยืนต้นหรือไม้พุ่มขนาดเล็กถึงขนาดกลาง มีความสูงได้ถึง 10 เมตร ตามกิ่งอ่อนมีขนสั้นสีเทา ส่วนต้นเป็นสีเขียว เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลอมเทา แตกเป็นร่องตื้นตามยาว
    หัสคุณ
  • ใบหัสคุณ เป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับ มีใบย่อยประมาณ 7-15 ใบ ใบย่อยเป็นรูปไข่ ปลายใบแหลม ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 3-7 เซนติเมตร แผ่นใบเป็นสีเขียวอ่อน เนื้อใบบาง มีต่อมน้ำมันเล็กๆ จับดูแล้วจะรู้สึกเหนียว หลังใบเกือบเรียบถึงมีขนสั้นๆ ส่วนท้องใบมีขนบางๆ ใบมีกลิ่นหอมเหมือนการบูร มีรสหอมร้อน
  • ดอกหัสคุณ ออกดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง มีดอกย่อยจำนวนมาก ดอกย่อยมีกลีบดอกเป็นสีเขียวอ่อนหรือสีขาวแกมเหลือง เมื่อดอกบานเต็มที่กลีบดอกจะม้วนไปด้านหลังเล็กน้อย
    หัสคุณ
  • ผลหัสคุณ เป็นผลสด ออกเป็นพวงโต ลักษณะของผลเป็นรูปกระสวยหรือรูปไข่ขนาดเล็ก ผิวผลเรียบใส ฉ่ำน้ำ ผลเป็นสีเขียวอ่อน มีขนปกคลุม เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีส้มหรือสีแดง

ส่วนที่ใช้เป็นยา : ราก, ใบ, ผล, เปลือกต้น, ทั้งต้น, ดอก, กระพี้

สรรพคุณ หัสคุณ :

  • ราก แก้โลหิตอันข้นด้วยบุพโพ แก้ไข้ แก้โรคหอบหืด แก้ลม แก้ริดสีดวงรักษานิ่วในไต ขับเลือดและหนอง
  • ใบ รมรักษาริดสีดวงจมูก แก้ไข้ แก้ไข้อันผอมเหลือง แก้ไอ แก้หืดไอ แก้ลมอันเสียดแทง ช่วยขับลม ยอกในข้อ
  • ทั้งต้น แก้ไอ แก้เสมหะและลมทั้งปวง ช่วยแก้ลมภายในให้กระจาย ขับพยาธิไส้เดือน บำรุงน้ำดี
  • ดอก ช่วยแก้เสมหะให้ตก ขับเสมหะให้ลงสู่คูถทวาร
  • ผล เป็นยาถ่าย ขับพยาธิ
  • เปลือกต้น ช่วยแก้โลหิตในลำคอ และลำไส้ให้กระจาย
  • กระพี้ แก้โลหิตในลำไส้
Scroll to top